Badania te są zlecane przez dentystów rutynowo przed rozpoczęciem leczenia nowego pacjenta. Duża liczba wykonywanych zdjęć niesie za sobą cały szereg „przypadkowych znalezisk" często trudnych do interpretacji na podstawie samego badania OPG.
Warstwowy charakter badania powoduje, że czytelnie przedstawiona jest jedynie wybrana warstwa, natomiast struktury anatomiczne czy zmiany patologiczne zlokalizowane poza tą warstwą mogą pozostać niewidoczne, rozmazane lub nakładać się na inne struktury anatomiczne.
Aby uniknąć mylnej diagnozy, w przypadkach wątpliwych należy rozszerzyć diagnostykę, wykonując badanie CBCT.
W przedstawionym przypadku poszerzenie diagnostyki pozwoliło pacjentowi uniknąć niepotrzebnej ingerencji chirurgicznej.
Przypadek
Mężczyzna lat 63 zgłosił się do pracowni radiologicznej z rozpoznaniem torbieli samotnej żuchwy.
Rozpoznanie zostało postawione na podstawie badania pantomograficznego wykonanego kilka miesięcy wcześniej w innej pracowni.
Lekarz prowadzący zlecił wykonanie powtórnego badanie pantomograficznego w celu określenia tendencji wzrostowej zmiany.
Badanie uwidoczniło zmianę w kości żuchwy, po stronie prawej.
Zmiana widoczna jako owalne przejaśnienie radiologiczne poniżej przebiegu kanału żuchwy, otoczone osteosklerotyczną obwódką.
Opis badania panoramicznego zawierał wstępne rozpoznanie Defektu Stafnego oraz wskazanie do poszerzenia diagnostyki radiologicznej – CBCT.
Badanie Pantomograficzne:
Lekarz prowadzący uwzględnił wskazanie lekarza opisującego do poszerzenia diagnostyki.
Po kilku dniach pacjent zgłosił się powtórnie ze skierowaniem na badanie CBCT żuchwy.
Możliwość uwidocznienia zmiany w trójwymiarze pozwoliła ukazać typowy dla Defektu Stafnego obraz zagłębienia na powierzchni językowej trzonu żuchwy.
Defekt Stafnego nie jest torbielą, choć może być mylnie uznany za nią z powodu obrazu radiologicznego.
Za przyczynę powstania ubytku na powierzchni językowej żuchwy przyjmuje się ucisk tętnicy twarzowej, szczególnie u osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze (prof. I. Różyło „Współczesna radiologia stomatologiczna" wyd. III 2021.)
Typowy obraz Defektu Stafnego na zdjęciach panoramicznych to owalne przejaśnienie, dobrze odgraniczone od otoczenia.
Typowa lokalizacja: obszar między pierwszym zębem trzonowym a kątem żuchwy, poniżej przebiegu kanału żuchwy.
Podsumowanie
Przedstawiony przypadek pacjenta pokazuje, że dzięki prawidłowej interpretacji wstępnego obrazu radiologicznego oraz współpracy pomiędzy lekarzem prowadzącym a lekarzem radiologiem i poszerzeniu diagnostyki o badanie CBCT można uniknąć błędów diagnostycznych.